Thursday, June 11, 2020

बिता बचपन

बड़ी मासूम सी थी जिंदगी
सबकुछ नया नया सा था।
वक्त वक्त की बात हैं,
बड़ा हसीन बचपन था।

गिरते संभलते रहते हर दिन
मस्तीसे भरा आंगन था।
गलतियां और शरारतसे भरा,
बड़ा हसीन बचपन था।

गलियारों से भटकते हुए
मजेमें दिन गुजर जाता।
माँ बाप की प्यारी डांट मेभी,
बड़ा हसीन बचपन था।

झगड़े आपस में सुलझा लेते
यारी में प्यार बहोत था।
जीना फिरसे हैं वो जिंदगी,
बड़ा हसीन बचपन था ।...Vj


:- स्व,
11 जून, 2020,
कोल्हापूर

Thursday, May 14, 2020

शिवपुत्र शंभू


छ्त्रपती श्री संभाजी महाराज

गडगडाट मेघांचा करीत आसमंत भरून आले
हिंदवी स्वराज्य रक्षिण्या शिवपुत्र शंभू झाले..

साकार ते स्वराज्य ज्यांच्या करी पूर्ण झाले
अश्या वाघराच्या पोटी छावा शंभूराजे जन्मले..

करीत रक्षण स्वराज्याचे शास्त्र सोबत रचिले
बुधभूषण नायिकाभेद अन किती ते दाखले..

युद्धनीती पारंगत लढवय्ये ते धुरंधर
किल्यांसोबत मिळीवला मुलुख समींदर..

पराक्रमी अंगी अन भाषांवरही अधिकार
बालपणीच ग्रंथ लिहिला होऊन शब्दांवर स्वार..

कोणाची टाप ती जो करेल नजरा वर
आदर्श असा राजा तो शुभ्र अवतार..

धन्य ही मायभूमी असे रत्न इथे जाहले
हिंदवी स्वराज्य रक्षिण्या शिवपुत्र शंभू झाले.

हिंदवी स्वराज्य रक्षिण्या शिवपुत्र शंभू झाले...

:- स्व, 
१४ मे, २०२०
पन्हाळगड, कोल्हापूर

Saturday, May 9, 2020

रुळावरचं मरण

रुळावरचं मरण,

कोरोना व्हायरस मुळे जवळ जवळ दीड महिन्यांपासून मजूर राज्यातील विविध ठिकाणी अडकलेत. शुक्रवार दिनांक 7 मे ला रात्री औरंगाबाद येथील काही कामगार रेल्वे पकडण्यासाठी गावाकडे निघाले होते.
मात्र, यातील १६ कामगार पहाटे मालगाडी खाली आल्यानं त्यांचा दुर्दैवी मत्यू झाला...
Source Facebook


रुळावरचं मरण

मोलमजुरीचं जगणं आमचं
काय असणार स्वप्नं आमची?
दिवसागणिक भाकर तुकडा
ही एकच आशा जगण्याची..

ना पाहिलं भविष्य ना चिंता 
त्या उद्या येणाऱ्या दिवसाची.
आजच मरण उद्यावर ढकलत
घेऊन जगलो ढाल कष्टाची.

काम थांबलं रोजगार बुडाला 
पोटाची खळगी भरणार कशी?
गाव झाले बंद रस्ते रेल्वे बंद 
धरली घरची वाट मिळेलतशी.

करत पायपीट धुरळा तुडवीत
पडलो बाहेर  मुठीत घेऊन जीव,
पहाटेच्या अंधारात आला काळ
निसर्गालासुद्धा आली असेल कीव.

रुळावर विखरलो छिन्नविच्छिन्न 
सोबत भाकऱ्या अन घामाचं तूप,
मातीतलीच अहो माणसं आम्ही 
त्या मातीशीच झालो एकरूप.

रक्ताच्या थारोळ्यात पडलो 
शब्द सुद्धा नाही फुटला.
मदत मागायला अन जगायला
एकही अवयव नाही उरला.

मदत मागायला अन जगायला
एकही अवयव नाही उरला...Vj


:- स्व,
०९ मे, २०२०
कोल्हापूर.

Sunday, April 12, 2020

देशाचं हित कुणाच्या हातात?

देशाचं हित कुणाच्या हातात?

मागील काही दिवसांपासून राज्यसह संपूर्ण देश लॉकडाऊन मध्ये आहे. कोविड १९ कोरोना या विषाणूनमुळे राज्य, देशच नव्हे तर संपूर्ण जग बंद पडलं आहे. चीनच्या वुहान मधून सर्वदूर पसरलेल्या या व्हायरस ने मोठ्या शहरांसोबत छोट्या छोट्या खेड्यांत देखील शिरकाव केला आहे. या विषाणूसाठी अजून लस उपलब्ध नसली तरी आपण काही नियम पाळून त्याला रोखू शकतो, पण नियम कुणासाठी??

               वुहान जे की कोरोना व्हायरसचं केंद्रबिंदू होतं, तिथून हा व्हायरस गेला आणि ७६ दिवसांनी तेथील लॉकडाऊन हटवण्यात आलं. तेथील जनतेने पाळलेल्या कडक नियम आणि शिस्त यामुळेच ते यातून पार पडलेत. युरोपियन देश आणि अमेरिका सध्या ज्या स्थितीत आहेत त्या परिस्थिती पासून भारत लांब असला तरी काही लोकं नियम धाब्यावर बसवून गर्दी करताना दिसतच आहेत. 
               केंद्र सरकार आणि राज्य सरकारने प्रशासनाला सोबत घेऊन या विषाणू विरुद्ध लढण्यासाठी शर्थीचे प्रयत्न सुरू केले आहेत. डॉक्टर्स, पोलीस आणि अत्यावश्यक सेवा पुरवणारे सारेच आपल्या जबाबदाऱ्या सांभाळत आहेत. पण सरकारने सांगितल्याप्रमाणे "सोशल डिस्टन्स" मात्र काही लोकं पाळताना दिसत नाहीत. 
               देश संकटात असताना देशाचे नागरिक या नात्याने आपले पण काही कर्तव्य आहेत ज्याला आपण तयार राहील पाहिजे, पण काही ना काही कारणं काढून लोकं गर्दी करतच आहेत. संचारबंदी असतानाही स्वतःला सुशिक्षित समजणारे देखील सकाळी मॉर्निंग वॉक ला जात आहेत, या मध्ये तरुणांच्या बरोबरीने या विषाणूच्या घातक पातळीवर असणाऱ्या वयोगटातील म्हणजेच वृद्ध व्यक्तिंचाही समावेश पाहायला मिळतो.
               सुट्या मिळाल्या आहेत म्हणून घरी न थांबता काहीजण पार्ट्या करण्यात गुंग आहेत. ग्रुप करून पोहायला जाणे, काट्यावर जमून गप्पा मारणे, गावातून बिनकामाचा फेरफटका मारणे असे प्रकार देखील दिसत आहेत. देशसेवेसाठी कधीही तयार असं म्हणणारे मात्र प्रत्यक्षात उलट वागताना दिसत आहेत. त्यांचं देशप्रेम कमी आहे अशातला भाग नाही पण त्यांना या विषाणूंची भीतीच राहिलेली नाही. 'मला नाही होणार' असं त्यांना वाटतं असलं तरी 'माझ्यामुळे कोणाला व्हायला नको' ही भावना निर्माण होणं गरजेचं आहे. 
               काही ठिकाणी दोन तीन दिवस १००% लॉकडाऊन केल्यानंतर त्याच्या दुसऱ्या दिवशी यात्रेप्रमाणे गर्दी होताना दिसत आहे. मुंबई सारख्या रेड झोन मध्ये असणाऱ्या ठिकाणी सुद्धा भाजीपाला, मासे घेण्यासाठी लोकांची गर्दी बघून परिस्थिती अजून किती भयानक होऊ शकते हे समजू शकते. धारावी सारख्या गर्दीच्या ठिकाणी या रोगाचे खूप रुग्ण आढळून येत आहेत. तसेच वरळी मध्ये देखील रुग्णांची संख्या जास्त आहे. पण तरी देखील मुंबई मधील गर्दी "स्पिरिट ऑफ मुंबई" च्या नावाखाली जमतच आहे. हे भयानक आहे. २०१९ ला कोल्हापूर, सांगली ,सातारा जिल्ह्यातील महापुरावेळी परिस्थिती खूप वाईट होती. त्यावेळी लाईट नव्हती, दूध, छोटे दवाखाने,भाजीपाला मार्केट सर्व बंद होतं. मोठ्या शहराचा संपर्क तुटला होता तरीही लोकांनी धीर सोडला नाही. सर्वजण प्रशासनाला साथ देत होते.
               सर्व जबाबदारी प्रशासनावर आणि सरकारवर टाकून नाही चालणार, आपण देखील आपली जबाबदारी उचलायलाच हवी नाही तर आपली परिस्थितीसुद्धा युरोपीयन देशांसारखी व्हायला वेळ लागणार नाही. घरातील एखादी व्यक्ती अत्यावश्यक सेवेसाठी बाहेर जात असेल तर त्याची योग्य ती खबरदारी त्या व्यक्तींबरोबरच घरच्यांनी देखील घ्यायला हवी. किराणा, भाजीपाला आणि औषध आणण्यासाठी घरातील एकाच व्यक्तीला पाठवाव आणि समान धुवुनच आत घ्यावं. घरातील एखादी व्यक्ती ऐकत नसेल तर त्यांना परिस्थिती नीट समजावून सांगा. 
               शासनाने सांगितलेल्या नियमांचे काटेकोर पालन करावे आणि जो कोणी करत नसेल त्यालाही नियमांचे पालन करण्यास सांगावे, काही लोकांच्यामुळे नियम पाळणाऱ्या व्यक्तींनाही याचा त्रास होऊ शकतो. येत्या काही दिवसांत कोरोनाला आपण हारवूच पण त्यासाठी आपला खारीचा वाटा असणं तितकंच महत्वाचं आहे. देशासाठी आणि आपल्या भविष्यासाठी घरीच थांबुया आणि देशसेवा करूया....

: - स्व,
१२ एप्रिल,२०२०
कोल्हापूर

Friday, April 10, 2020

वसुंधरेसाठी.....

वसुंधरेसाठी

निसर्गाची सोडून साथ,
त्यालाच आम्ही दम देतोय.
करेल किती सहन तो ही,
आपले अस्तित्व दाखवून देतोय..
Image Source : Facebook

केली कत्तल बेसुमार या,
आम्हालाच पोसणाऱ्या झाडांची.
हवे नवे बंगले अन सुविधा,
हौस आम्हाला गाड्यांची..

मुजवून टाकू समुद्रसुद्धा
टाकुनी भर खडकांची,
वाटेल भीती त्यालासुद्धा
भल्या मोठ्या या दगडांची..

प्रदूषणावर बोलावे काय
त्याचीही आता हद्द झाली,
फुकट मिळणारी हवा आता
पैसे देऊन मिळू लागली..

माणसाला कधी समजणार 
चूक त्याच्या स्वार्थाची,
समतोल सारा बिघडवू लागलो
बाजू घेऊन व्यर्थाची..

निसर्ग तरी बसेल का शांत
तोच त्याचे उत्तर देईल,
सहनशक्ती च्या उद्रेकावर
सर्वांनाच निसर्गात सामावून घेईल..

चला, आता पुढे येवुया 
घेऊनी शपथ पृथ्वीची,
पापं फेडूनी करू तयारी
वसुंधरेला वाचवायची..

पापं फेडूनी करू तयारी
वसुंधरेला वाचवायची...Vj


:- स्व,
१० एप्रिल, २०२०
कोल्हापूर

Saturday, April 4, 2020

माणसातील माणूस शोधतोय

माणसातील माणूस शोधतोय

धकाधकीच्या जीवनातून या
कुटुंबात मी रमतोय,
आमच्यासाठी राबणाऱ्या त्या
माणसातील माणूस शोधतोय..


विषाणूंचा विळखा जगाला
मनुष्य गुदमरून मरतोय,
कधी नव्हे ते प्राणिमात्रा
स्वतंत्र आयुष्य जगतोय..

आम्ही केली पापं
तेच भोग भोगतोय,
देऊळ बंद झालीत तरी
डॉक्टरांमध्ये देव बघतोय..

दिवसरात्र बंद सारे
तरी निर्धास्त राहतोय,
यंत्रणासारी सज्ज करून
पोलिस रात्रंदिवस जागतोय..

थांबलं असलं जग 
शेतकरी कुठं थांबतोय,
पोटं आपली भरण्यासाठी
तो उपाशीच राबतोय.

किती कौतुक करावे
अश्यांचे देशप्रेम अनुभवतोय,
जीवावर उधार होणाऱ्या त्या
माणसातील माणूस शोधतोय..

जीवावर उधार होणाऱ्या त्या
माणसातील माणूस शोधतोय...Vj

स्व.
०४ एप्रिल, २०२०
कोल्हापूर

Thursday, April 2, 2020

सोबतीचा हात

.

सोबत चालताना तुझ्या 
मन हे फुलुन जाईल,
हात हातातले ते
तिरकी नजर पाहिल..

बोलावे किती अन
जाणून काय घ्यावे,
तुझं ऐकता ऐकता
तुझा होऊन पहावे..

न संपो कधी ही वाट
वाटेवरी चालताना,
गर्दीतल्या स्पर्शापेक्षा
नव्याने स्पर्श झेलताना..

तिमिरात ही पडावा
उजेड हा जीवांचा,
राहो अखंड ऐसें
हात हातात सोबतीचा..

राहो अखंड ऐसें
हात हातात सोबतीचा...Vj

:-स्व
०१ एप्रिल,२०२०
कोल्हापूर

Tuesday, March 31, 2020

दिलासादायक: ओझोनचे छिद्र भरण्यास सुरुवात

 'मॉन्ट्रियल कराराचा इफेक्ट'
           अंटार्क्टिका वरील ओझोन छिद्र नैसर्गिकरित्या भरून येत आहे, त्यामुळे दक्षिण गोलार्धातील वातावरणात होणारे अनेक चिंताजनक बदल प्रत्यक्षात थांबण्यास मदत होईल. कोरोनामुळे जगभरात भीतीचे वातावरण असले तरी ही एक दिलासा दायक अशीच बातमी आहे. 
            गेल्या काही दशकात मानवी कृत्यांमुळे ओझोन चे संतुलन बिघडत चालले होते, १९८७ चा माँट्रियल करार व १९८९ च्या लंडन परिषदेमुळे ओझोन अवक्षयाचे गांभीर्य लोकांच्या लक्षात आले आहे. अनेक राष्ट्रांबरोबरच भारत ओझोन समस्येबाबत जागृत व जबाबदार राष्ट्र आहे. 

            स्थितांबरात असणार्‍या ओझोनामुळे सूर्याकडून येणार्‍या अतिनील किरणांचा काही भाग शोषला जातो आणि सजीवांना पोषक एवढीच उष्णता भूपृष्ठावर येते. त्यामुळे अतिनील किरणांपासून सजीव सृष्टीचे संरक्षण होते. अतिनील किरणांमुळे त्वचेचा कर्करोग, डोळ्यांचे विकार इ. अनेक विकार जडतात. स्थितांबरातील या ओझोनाच्या रूपाने पृथ्वीभोवती एक सुरक्षा कवच निर्माण झाले आहे.
            तसेच नासाने दिलेल्या माहितीनुसार एकट्या चीन मधील कॉर्बन मोनोक्सीड चे प्रमाण मागील वर्षापेक्षा ३० ते ४०% नी कमी आलं आहे.

Image Source: ladbible.com
ओझोन म्हणजे काय ?

- ओझोन हा ऑक्सिजनचाच एक प्रकार आहे, त्याचे रासायनिक सूत्र O3 आहे. सजीवांना श्वसनासाठी  लागणार ऑक्सिजन म्हणजे O2.
- ओझोन हा आपल्या वातावरणाचा एक भाग आहे, त्याचे अस्तित्व मानवी आरोग्यासाठी महत्त्वपूर्ण आहे. 
- बहुतेक ओझोन वातावरणामध्ये पृथ्वीच्या पृष्ठभागापासून 10 ते 40 कि.मी. पर्यंत उंचीवर असतो. या प्रदेशास स्तिथांबर म्हणतात.

ओझोन संबंधी अंतरराष्ट्रीय करार:- 

- Vienna Convention for the Protection of the Ozone Layer: २२ मार्च १९८५

- The Montreal Protocol on Substances that Deplete the Ozone Layer: १६ सप्टेंबर १९८७

- १५ ऑक्टोबर २०१६ रोजी किगाली (रवांडा) येथे भरलेल्या परीषदेत Montreal Protocol मध्ये दुरूस्ती करण्यात आली.

Monday, March 30, 2020

३० मार्च, राष्ट्रीय डॉक्टर्स डे Doctors Day

३० मार्च, राष्ट्रीय डॉक्टर्स डे

आज ३० मार्च, जागतिक डॉक्टर्स डे निमित्त सर्व डॉक्टर्स ना खूप शुभेच्छा.
समाजातील एक असा घटक ज्याची गरज आज खाऱ्या अर्थाने संपूर्ण जगाला पटली आहे. डॉक्टर म्हणजे देव असं आपण आधी मानतो. जन्माला आल्यापासून मृत्यूपर्यंत विविध ठिकाणी आपला आणि डॉक्टर्स यांचा संबंध येत असतोच.

माणूस खुश असेल तर त्याला दगडात सुद्धा देव दिसतो आणि तोच जर दुःखी झाला तर देवालाच नावं ठेवतो, अगदी तसच काही डॉक्टरांच्या बाबतीत देखील घडतं. पेशंट ठणठणीत झाला तर डॉक्टर म्हणजे परमेश्वर आणि चुकून दगावला तर हेच डॉक्टर पेशंटच्या नातेवाईकांसाठी राक्षस किंवा पैसे खाणार देखील होऊन जातो. प्रसंगी डॉक्टर्स,नर्स, स्टाफ यांच्यावर हात देखील उगारला जातो. गरज आहे ती दृष्टीकोण बदलण्याची.

इमेज सौर्स  www.oneindia.com

खेडोपाड्यात आजही कितीतरी माणसं वेळेवर उपचार न मिळाल्याने दगावतात, कितीतरी स्रियांची प्रसूती योग्य प्रकारे होत नाही, कितीतरी लहानं मुले जन्मतः अपंगत्व घेऊन जन्माला येतात. याला डॉक्टर जबाबदार नाहीत, अपुऱ्या सोई सुविधा, औषधे आणि लोकांमध्ये न झालेली जनजागृती जबाबदार आहे.

प्राथमिक आरोग्य केंद्रांच्या रूपाने खेडोपाड्यात दवाखाना , डॉक्टर्स पोहचले पण त्यांना हव्या त्या सुविधांचा अजूनही अभाव आहे. घरापासून लांब, स्वतःच्या परिवारापासून लांब राहून डॉक्टर्स सुविधा पुरवत आहेत.

भारत आज विकसनशील देशांमध्ये देखील पुढं आहे. पण तरीही आरोग्याविषयक असणारं बजेट हे कमीच आहे. आज जगाला नोवेल कोरोना व्हायरस ने भंडावून सोडलं आहे. त्यामुळेच भारतातील आरोग्यसेवेचा प्रश्न पुन्हा वर आला आहे. भारत भविष्यात आरोग्यसेवेमध्ये देखील अग्रेसर होईल अशी आशा आहे.


विजय बाबासाहेब गुरव
३० मार्च,२०२०
कोल्हापूर

काही तरी बोल ना

 काही तरी बोल ना दिवसेंदिवस तुझा हा दुरावा कधी येऊन संपावशील? प्रेमाचे चार शब्द एकवूनी पुन्हा मला आपलंसं करशील तयारच आहेत कान माझे मन ही आतु...